Duurzaam wonen is de toekomst. Dat geldt op meerdere manieren. Volgens het CBS zijn woningen verantwoordelijk voor 21,3% van onze uitstoot van CO2 gassen. Het verduurzamen van hoe we wonen is dus essentieel in het terugdringen van die uitstoot en de daarmee samenhangende klimaatverandering.
Gemeenten en de overheid spelen hier steeds meer een voortrekkende rol in. Als burger kun je er straks niet meer omheen om te verduurzamen. Zo heeft de gemeente Amsterdam in haar agenda duurzaamheid de doelstelling opgenomen om in 2040 aardgasvrij te zijn. Dit betekent dat huiseigenaren er straks voor moeten zorgen dat hun woning aardgasvrij wordt.
In dit artikel gaan we vooral in op mogelijkheden die je hebt om zelf aan de slag te gaan met duurzaam wonen. Wil je meer weten over wat het voor jou als huiseigenaar betekent dat Amsterdam in 2040 aardgasvrij wil zijn? Kijk dan op de site van de gemeente.
Duurzaam wonen: voorbeelden en projecten
Om je een beter beeld te geven van wat duurzaam wonen nu precies inhoudt, hebben we een aantal duurzame woonprojecten en buurten in Amsterdam voor je op een rijtje gezet.
Schoonschip: de eerste drijvende duurzame wijk van Amsterdam
In Amsterdam noord vind je de eerste drijvende wijk van Amsterdam: Schoonschip. Eind 2018 verschenen de eerste speciale waterwoningen op het zacht kabbelende oppervlak van het Johan van Hasseltkanaal. In de loop van 2019 wordt de rest opgeleverd, waarmee uiteindelijk ruimte wordt geboden aan 46 huishoudens en ruim 100 bewoners. Het doel: de meest duurzame drijvende woonwijk van Europa worden.
Door te bouwen op het water, gaat deze wijk efficiënt om met ruimte, wat in Amsterdam een kostbaar goed is. Daarnaast wordt alle benodigde warmte en elektriciteit geleverd door zonnecollectoren en warmtepompen. Ook bestaat bij iedere woning ten minste 1/3 van het oppervlak uit planten. In samenwerking met Waternet wordt er een pilot gehouden waarbij grijs water (uit vaatwasser en wasmachine) en zwart water (uit het toilet) apart worden afgevoerd en verwerkt.
Nationale Duurzame Huizen Route
Ben je op zoek naar inspiratie voor duurzamer wonen, of heb je prangende vragen waar je maar geen antwoord op kunt vinden? Het platform De Nationale Duurzame Huizen Route brengt mensen die duurzaam willen wonen, in contact met de mensen die dat al doen. Om zo van elkaar te leren en elkaar te inspireren.
Daarnaast stellen veel eigenaren van duurzame woningen eens per jaar hun woning open voor het publiek. Zo kun je zelf in de praktijk zien hoe anderen jou voorgingen in het verduurzamen van je woning, en doe je waardevolle inspiratie op om zelf aan de slag te gaan.
GWL-terrein
Al in 1996 werd bij de aanleg van een nieuwe woonwijk op het voormalige terrein van de Gemeentewaterleidingen, heel bewust rekening gehouden met de ecologische voetprint van de wijk. Zo werd voor de bouw zoveel mogelijk materiaal hergebruikt. Het puin van de gesloopte waterkelders werd bijvoorbeeld gebruikt voor het beton voor de woningen. De kozijnen zijn gemaakt van duurzaam hout en is er milieuvriendelijke verf gebruikt.
Daarnaast is het terrein van de woonwijk autovrij. Ook is er geen woning met een eigen warmteketel: met een warmtekrachtkoppelingcentrale wordt elektriciteit voor de wijk opgewekt.
Duurzaam wonen: nieuwbouw vs bestaande bouw
Is het na al die inspiratie bij jou ook gaan kriebelen en wil je nu niet liever dan in een super duurzaam huis wonen?
De gemakkelijkste manier om duurzaam te wonen, is natuurlijk een huis kopen dat al aan alle richtlijnen voldoet. Zo goed geïsoleerd dat er geen graadje warmte ontsnapt, zonnecellen die zelf op een regenachtige dag nog in je energiebehoefte voorzien en warmte via een warmtepomp of zonneboiler. Bij nieuwbouwwoningen staat duurzaamheid tegenwoordig al hoog in het vaandel, waardoor het energielabel (een indicatie van energiezuinigheid) van deze woningen meestal prima in orde is.
Oudere woningen scoren vaak nog een stuk minder goed op duurzaamheid. Gelukkig is dat geen reden om je er maar bij neer te leggen dat een groot deel van de warmte je woning uit lekt. Zoals mijn oma vroeger zei wanneer ik de deur van de woonkamer open liet staan: “We stoken hier niet voor de mussen!” Sterker nog: die mussen zijn er ook bij gebaat als onze woningen steeds duurzamer worden. Wat kun je zelf doen?
Duurzame woningen en hypotheken
Als je je bestaande woning écht flink wilt verduurzamen, dan zul je moeten verbouwen. Voordat je te hard van stapel loopt: bedenk eerst dat daar waarschijnlijk een flink kostenplaatje aan hangt. Verderop in dit artikel bespreken we een aantal laagdrempelige opties waarmee je aan de slag kunt. Besluit je te gaan verbouwen om een echte impact te maken? Dan zijn er opties om dat te financieren.
Want ook hypotheekverstrekkers herkennen gelukkig de trend dat steeds meer mensen op zoek zijn naar duurzame woonoplossingen. Wij zetten een aantal financiële opties voor je op een rijtje.
Meefinancieren van een duurzame verbouwing
Misschien wist je al dat je bij de aanschaf van je woning (een deel van) de verbouwingskosten die je van plan bent te maken, kunt meefinancieren. Dat wil zeggen: voor zover het ook daadwerkelijk een waardevermeerdering van je woning tot gevolg heeft.
Steeds meer hypotheekverstrekkers bieden hierbij aantrekkelijke voorwaarden als de verbouwing specifiek gericht is op het verduurzamen van je woning. Een goed voorbeeld is de Florius Verduurzaam Hypotheek, of de hypotheken van ASN Bank.
De Rabobank biedt korting op je hypotheekrente wanneer je een nieuwe woning koopt die voldoet aan bepaalde duurzaamheidseisen. Zo bespaar je straks niet alleen op je energierekening, maar nu al op je hypotheekkosten!
ABN Amro duurzaam wonen hypotheek
Bij ABN Amro kun je een hypotheek afsluiten, speciaal voor de duurzame verbouwing van je woning. Dat geld kun je bijvoorbeeld investeren in zonnepanelen, of betere isolatie. Daarmee kun je dus ook het duurzaam verbouwen van je bestaande woning eenvoudig financieren.
Maar, is volop verbouwen wel echt nodig?
Duurzaam wonen tips om zelf toe te passen
Bij het verduurzamen van je woning denk je misschien al snel aan grote verbouwingsprojecten die handenvol geld kosten. Nou, ja, als je van een oude woning écht een duurzaam hoogstandje wilt maken, dan ontkom je daar niet aan. Maar, er zijn steeds meer alternatieven die de grote investeringen wat laagdrempeliger maken. En wist je dat je tegenwoordig niet eens meer een dak nodig hebt om je eigen zonne-energie op te wekken?
Isoleren
Hoe minder warmte er verloren gaat, hoe minder je ervan op hoeft te wekken. Logisch toch? Isoleren is daarom een van de belangrijkste stappen in de verduurzaming van een woning. Zo kun je bijvoorbeeld je dak, gevel of muren laten isoleren, of een spouwmuur (de ruimte tussen binnen- en buitenmuur) laten opvullen met isolatiemateriaal.
Een goede en laagdrempelige start, is om zelf kieren en tochtgaten af te dichten. Dat is goedkoop, en je kunt het eenvoudig zelf doen. Denk aan tochtstrips op je deuren, zodat de warmte in de kamer blijft waar het bedoeld was. Ook ramen, kozijnen en bijvoorbeeld de brievenbus zijn warmtelekken.
Duurzaam wonen met zonnepanelen
Een van de meest voor de hand liggende mogelijkheden, is natuurlijk zonnepanelen op je dak laten leggen. Zo wek je je eigen elektriciteit op, en ben je niet langer afhankelijk van het elektriciteitsnet (waar nog altijd een schrikbarend klein aandeel van de energie echt groen is).
Volgens de consumentenbond verdienen zonnepanelen zich gemiddeld in zo’n 5-7 jaar terug. Toch is het een grote investering voor veel mensen. Of misschien heb je geen mogelijkheid tot het plaatsen van zonnepanelen.
Tegenwoordig kun je ook zonnepanelen leasen. In dat geval worden de panelen niet van jou, maar betaal je een vaste maandhuur voor het gebruik. Dit verdien je (deels) terug door de zelf opgewekte zonne-energie, die in minder wordt gebracht op je energierekening. Let wel: uiteindelijk ben je met huren duurder uit dan met kopen, en je zit vaak lang aan een contract vast.
Ook zijn er steeds meer initiatieven waar bijvoorbeeld scholen of grote bedrijven hun dak beschikbaar stellen voor zonnepanelen. Particulieren kunnen investeren in een stukje van dit “zonnepark”, waardoor ze eigenaar worden van een aandeel van de panelen. De zonne-energie die door jouw aandeel wordt opgewekt, wordt vervolgens in mindering gebracht op je energierekening.
De cv-ketel
Het beste is natuurlijk om je oude cv-ketel te vervangen door een nieuwer, zuiniger exemplaar. Of, nog beter: door een warmtepomp.
Heb je daar even de financiën niet voor? Dan kan het ook al lonen om eens kritisch te kijken naar de instellingen van je huidige ketel. Zie bijvoorbeeld deze tips voor het zuiniger afstellen van je cv-ketel.